Zdrave žene i one koje u porodičnoj anamnezi nemaju karcinom dojke trebale bi uraditi prvi ultrazvuk sa 35 godina, a sa 40 mamografiju, UZ i klinički pregled, i te preglede ponavljati svake 2 godine.
Ako je u užoj porodici neko bolovao od karcinoma dojke, preporuka jeda žena već sa 30 godina treba uraditi ultrazvuk, a poslije 35. godine mamografiju, UZ i klinički pregled te isto ponavljati svake godine.
Ako je žena kasno rodila (iza 35. godine), koristila hormonsku terapiju, svake godine bi trebala uraditi mamografiju, UZ i klinički pregled.
Nakon navršene 40. godine sve žene trebaju jedanput godišnje raditi UZ, mamografiju i klinički pregled, a po potrebi imagnetnu rezonancu.
Žene koje su se lečile od karcinoma, anisu odstranile celu dojku, prve 3 godine nakon operacije svakih 6 meseci trebaju uraditi sva tri pregleda, a posle na godinu dana.
U našoj zdravstvenoj ustanovi obavljaju se:
1. Fizikalni pregledi dojki
Fizikalnim pregledom dojki možemo utvrditi da li postoji kvržica u dojci, i ako postoji, određuje se njena veličina, pokretljivost, promene na koži i dr.
2. Radiološki pregledi dojki
Ultrazvuk dojke je dijagnostička metoda izbora za žene mlađe životne dobi (mlađeod 40 godina). Dokazano je da nije štetan, a uz mamografiju značajno podiže tačnost dijagnostike zloćudnih i dobroćudnih bolesti dojke. Kod žena u period između 30i 40 godina preporučuje se da se uradi jednom godišnje radi ranog otkrivanjaraka dojke.
Mamografija je rendgenski pregled dojki kojim se otkrivaju tumori i druge promene koje su suviše male da bi se mogle napipati ili otkriti ultrazvukom.Kod žena starijih od 40 godina preporučuje se da se pregled uradi jednom godišnje radiranog otkrivanja raka dojke.
MR – magnetna rezonanca dojki je najsavremenija dijagnostička metoda u ranom otkrivanju bolesti dojki. Kod bolesnica koje imaju promene na dojkama magnetna rezonanca se koristi kako bise odredilo da li je tkivo dojki dobroćudno ili zloćudno. Pregledom na MR-umože se smanjiti broj biopsija dojki, prgled nije štetan i ne izlažete se jonizirajućem zračenju.
Kako da pregledate dojke sami?
Samopregled dojke potrebno je provoditi redovno, svakog meseca u isto vreme (3 do 5 dana nakon završetka menstrualnog ciklusa ili u period menopause po protokolu).
1. Skinite se do pojasa i stanite ispred ogledala. Stavite ruke na bokove. Pri jakoj svetlosti pogledajte ima li na dojkama ili u okolini promene oblika, da li je negde natečeno, ima li naborana koži koji su nalik na celulit, odnosno da li je došlo do uvlačenja jedne bradavice. Manja razlika u veličini između dojki je prirodna.
2. Obuhvatite dojke dlanovima, jednu pa drugu, prvo pregledajte dojku vodoravno, pa horizontalno pipanjem. Obratite pažnju na otvrdnuća i čvorove. Zatim suprotnom rukom prepipajte bradavice unutar areole (kruga) pa ih lagano prignječite, pazeći pritom na eventualno lučenje kiselog ili krvavog iscedka. Ruku na strani bradavice nad kojom se obavlja pregled treba pritom spustiti uviseći položaj. Nastavite samopregled ležeći na krevetu!
3. I u ležećem položaju morate pregledati rukama dojke i okolinu. Pregled započnite na levoj dojci. Laganim pokretima stiskate i gladite kožu naizmenično jedne, pa druge dojke sa jednestrane, pa sa druge. Kružnim pokretima po dojci, počevši od spolja i odozdo, zatimse sve više približavajte bradavici. Pregled obavite na način da vam leva ruka leži pored trupa i na način da vam je ruka ispod glave. Desnu dojku pregledajte na isti način.
4. Opipajte jamu iznad ključne kostisa obe strane. Ruku na strani koja se pregleda položite pored tela.
5. Opipajte oba pazuha sličnim pokretima ruke, pazeći pritom na čvorove. U slučaju da ste primetili promene na dojci (dojkama) ili napipali kvržicu, javite se svom lekaru.
